Phụng vụ Lời Chúa: Chúa Nhật 7 Thường niên - năm A

CHÚA NHẬT VII THƯỜNG NIÊN - NĂM A
(Lv 19,1-2.17-18; 1Cr 3,16-23; Mt 5,38-48)
Chủ đề:
SỐNG XỨNG ĐÁNG LÀ DÂN THÁNH: HÃY YÊU THƯƠNG MỌI NGƯỜI
“Anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em là Đấng hoàn thiện” (Mt 5,48)

I. CÁC BÀI ĐỌC

Các bài đọc hôm nay mời gọi chúng ta canh tân đời sống để xứng đáng là Dân Thánh của Thiên Chúa. Cách sống xứng hợp nhất với tư cách Dân Thánh là sống thánh thiện vì Thiên Chúa là Đấng Thánh, và trở nên hoàn thiện vì Thiên Chúa là Đấng Hoàn Thiện. Điều này được thể hiện qua việc thi hành giới răn yêu thương trong cuộc sống hằng ngày, đó là yêu thương đồng loại như chính mình và yêu thương cả kẻ thù của mình nữa.

1. Bài đọc I (Lv 19,1-2, 17-18)

Ngũ Thư được gọi là Torah/Luật cho dân Israel vì chuyển tải ba bộ luật chính: Bộ luật về Giao ước (Xh 20,22‒23,19); Bộ luật về Sự Thánh thiện (Lv 17‒26); Bộ luật Đệ Nhị Luật (Đnl 12‒26).  Bên cạnh, còn có ba đoạn luật ngắn: Mười Điều Răn (Xh 20,2-17), bản khác về Mười Điều Răn (Đnl 6-21) và “Những chỉ dẫn về đặc quyền của Đức Chúa” (Xh 34,10-26). Về cơ bản, các bộ luật này hàm chứa tất cả lãnh vực của cuộc sống và được qui về ba phạm vi chính yếu: pháp lý, luân lý và phụng tự, nhưng mục đích chính của nó là giúp dân Israel sống tốt hai điều luật nồng cốt là “yêu mến Thiên Chúa” và “yêu người thân cận”.

Bài đọc 1, trích từ Bộ luật về Sự Thánh thiện, nhắc lại căn tính cơ bản nhất của Dân Israel. Dân Israel được gọi là dân thánh vì do họ được Thiên Chúa yêu thương tuyển chọn, được tách ra để dành riêng cho Thiên Chúa, chứ không phải là do họ có đời sống luân lý thánh thiện. Tuy nhiên, vì được thuộc về Chúa là Đấng rất thánh, nên dân ấy được đòi hỏi phải sống thánh thiện về mặt luân lý. Quả thật, Thiên Chúa đã hết mực yêu thương Israel, đã tỏ lòng từ bi và tha thứ mọi lỗi lầm của Israel để họ giữ được tương quan tình yêu với Thiên Chúa. Do đó dân cũng được đòi buộc sống như thế. Điều này được thể hiện cách cụ thể qua việc yêu mến đồng loại.

Dù luật Cựu Ước còn thiên về tính công bằng đối trọng: “yêu thương những kẻ yêu thương anh em” và có quyền “mắt đền mắt”, “răng đền răng” nhưng bài đọc 1 hôm nay nhấn mạnh rằng “không được để lòng ghét người anh em”; ngay cả khi quở trách anh em, cũng chỉ nhằm mục đích sửa dạy vì yêu thương người đó. Kể cả kẻ thù của mình nữa, “cũng không được trả thù, không được oán giận những người thuộc về dân ngươi”. Dù vậy, “kẻ thù” ở đây vẫn là những người thuộc về dân Israel. Quy luật quan trọng nằm lòng để thi hành giới răn yêu thương tha nhân là: “phải yêu đồng loại như chính mình”.

2. Bài đọc II (1Cr 3,16-23)

Bài đọc 2 cho thấy rằng vì chúng ta là đền thờ của Thiên Chúa và Thánh Thần của Thiên Chúa ngự trong chúng ta nên mỗi người chúng ta trở thành nơi thánh, thuộc về Chúa, và những người khác cũng như thế; vì vậy, phải có lối sống xứng hợp. Đó là lý do để thánh Phaolô dạy chúng ta phải sống theo sự khôn ngoan của Thiên Chúa, chứ không phải dựa vào sự khôn ngoan theo thói đời. Sự khôn ngoan của Thiên Chúa làm cho chúng ta nhận ra mình thuộc về Chúa và sống đúng theo ý Chúa. Còn sự khôn ngoan thế tục sẽ phá hủy cuộc sống chúng ta, là đền thờ của Thiên Chúa, và “Chúa bắt được kẻ khôn ngoan ‘theo kiểu người đời’ bằng chính mưu gian của chúng”.

Có thể khi chúng ta sống theo những giá trị Tin Mừng -sự khôn ngoan đích thực của Thiên Chúa- chúng ta bị xem là điên rồ trước mặt người đời. Chẳng hạn như “yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ bách hại mình” là một đòi buộc đi ngược lại với sự khôn ngoan thế tục. Tuy nhiên, khi sống như thế, chúng ta thuộc về Đức Kitô, và nhờ đó thuộc về Thiên Chúa. Đó là lối sống xứng hợp của người thuộc về Dân Thánh, vì khi chúng ta còn là kẻ thù của Thiên Chúa, thì Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta để làm cho chúng ta được trở thành kẻ được yêu thương, tức trở thành con cái Người.

3. Tin Mừng (Mt 5,38-48)

Nếu Luật Cựu Ước cho phép báo thù như “mắt đền mắt, răng đền răng”, để bảo đảm công bằng đối trọng và tránh xung đột giữa các chi tộc với nhau, thì trong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu đã dạy chúng ta một phương thế mới để thi hành giới răn yêu thương đồng loại, nhờ đó chúng ta được “nên hoàn thiện” và “xứng đáng là con của Cha anh em ở trên trời”.

Thực ra, trong bài đọc 1, chúng ta thấy Luật Cựu Ước đã dạy “không được trả thù, không được oán giận những người thuộc về dân ngươi”. Còn những người ngoại bang, và nhất là kẻ thù dân ngoại thì không buộc, thậm chí không được, thương yêu và giúp đỡ họ. Như thế, đó chỉ là yêu thương có giới hạn.

Đức Giêsu đã khẳng định Người đến để kiện toàn Lề Luật (Mt 5,17). Vì thế, lúc này Đức Giêsu đòi hỏi chúng ta phải hoàn thiện việc thi hành giới răn yêu mến đồng loại: không chỉ yêu mến anh em thân cận mà còn hết mọi người, nghĩa là yêu thương không giới hạn. Nếu chỉ thi hành luật công bằng đối trọng “mắt đền mắt, răng đền răng” hay khá hơn, chỉ “yêu thương kẻ yêu thương mình” thì nào có công chi? Do đó, chúng ta cần phải hoàn thiện: thay vì lấy ác báo ác như Luật Cựu Ước cho phép thì hãy lấy ơn đền oán, xóa bỏ hận thù, và hơn thế nữa, đó là “hãy yêu mến kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em”. Lý do quan trọng để Đức Giêsu đòi buộc chúng ta sống giới răn yêu mến như trên, đó là “anh em hãy nên hoàn thiện, như (vì) Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện”, và sự hoàn thiện được thể hiện ra bằng tình yêu không giới hạn vì Đấng hoàn thiện đó có Tên gọi là Tình Yêu.

II. GỢI Ý MỤC VỤ

1. “Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình.” Nói yêu mến Thiên Chúa thì dễ nhưng thể hiện lòng yêu mến đó ra bằng hành động qua việc yêu thương anh em là điều rất khó. Chúng ta có sẵn sàng dẹp bỏ tính tự ái, dẹp bỏ cái tôi ích kỷ khi chỉ nghĩ về mình mà quên yêu thương những người khác, nhất là những người đang thiếu thốn tình thương ở chung quanh chúng ta hay không?

2. “Hãy yêu mến kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em”. Sống trong xã hội, nhiều khi người Kitô hữu trở thành đối tượng của sự phân biệt đối xử, của bất công, bạo lực và đàn áp. Yêu thương những kẻ đã gây ra những đau khổ cho mình là điều rất khó. Tuy nhiên, chúng ta có nghĩ rằng yêu thương họ theo tinh thần Tin Mừng bằng cách tha thứ cho những người ấy khi họ biết lỗi, làm hòa; đồng thời, cầu nguyện cho họ, lấy thiện chí xây dựng hòa bình để đáp lại bạo động, lấy điều lành để đáp lại điều dữ, tìm thêm một người bạn để bớt một kẻ thù là điều chúng ta có thể làm được hay không?  

3. “Các ngươi phải thánh thiện vì Ta là Đấng Thánh” hay “Anh em hãy nên hoàn thiện, như (vì) Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện”. Không phải vì sống thánh thiện mà chúng ta được chọn vào Dân Thánh của Thiên Chúa là Hội Thánh, nhưng vì chúng ta đã được Thiên Chúa là Đấng Thánh tuyển chọn, thánh hiến và yêu thương. Do đó, chúng ta phải canh tân đời sống, đổi mới tinh thần, sống thánh thiện về mặt luân lý để đáp lại tình Chúa yêu thương. Chúng ta có ý thức được điều này không?

II. LỜI NGUYỆN CHUNG

Chủ tế: Anh chị em thân mến! Thiên Chúa là Cha rất nhân từ đã cho mặt trời mọc lên trên người lành cũng như kẻ dữ, và cho mưa trên người công chính cũng như kẻ bất lương. Tin tưởng vào tình thương bao la của Thiên Chúa và với khát khao được nên trọn lành như Người, chúng ta cùng hiệp ý cầu nguyện:

1. Chúa Giêsu dạy các môn đệ: “Hãy làm lành cho những kẻ ghét các con.” Chúng ta cùng cầu nguyện cho Hội Thánh đang phải đối diện với cáo buộc của những kẻ thù nghịch, để Hội Thánh luôn trung thành với giáo huấn của Thầy chí thánh hầu trở nên dấu chỉ tình thương của Thiên Chúa giữa thế giới hôm nay.

2. Hận thù và bạo lực là kẻ thù của hòa bình thế giới. Chúng ta cùng cầu nguyện cho các dân tộc trên thế giới biết vượt qua những khác biệt về sắc tộc hay tôn giáo, dùng con đường đối thoại và hòa giải để giải quyết những tranh chấp bất đồng, sẵn sàng liên đới hợp tác nhằm phát triển và nâng cao đời sống con người.

3. “Hãy cầu nguyện cho những kẻ bắt bớ và vu khống các con.” Chúng ta cùng cầu nguyện cho các kitô hữu đang gặp khó khăn vì bị kỳ thị hay bách hại được thêm sức mạnh để đứng vững trước thử thách, luôn nêu cao tinh thần Tin Mừng, biết chinh phục những ai làm khổ mình bằng lối sống yêu thương tha thứ.

4. “Các con hãy nên trọn lành như Cha các con trên trời là Ðấng trọn lành.” Chúng ta cùng cầu nguyện cho các gia đình và từng người trong cộng đoàn chúng ta luôn nỗ lực nên thánh bằng việc chuyên chăm học hỏi và sống lời Chúa, siêng năng lãnh nhận các bí tích, và tích cực thực thi bác ái trong cuộc sống.

Chủ tế: Lạy Thiên Chúa là Cha rất giàu lòng thương xót, xin nhận lời chúng con chân thành cầu nguyện và ban ơn trợ giúp để chúng con luôn xứng đáng là khí cụ bình an của Chúa giữa thế giới hôm nay. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con. Amen.