Nhìn lại năm 2020: Giáo hội Việt Nam và đại dịch Covid-19

TGPSG -- Cùng với thế giới và Giáo hội toàn cầu, trong năm 2020 vừa qua, Giáo hội Công giáo tại Việt Nam đã trải qua một sự kiện kéo dài suốt năm, làm thay đổi mọi nề nếp sinh hoạt phụng vụ và mục vụ. Đó là đại dịch Covid 19.

Dịch bệnh này được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 12-2019 tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.

Vào ngày 31-1-2020, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chính thức tuyên bố tình trạng khẩn cấp trên thế giới vì dịch bệnh này.

Ngay sau đó, vào ngày 2-2-2020, Văn phòng Thư ký của Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGMVN) đã ra thông báo, mời gọi mọi người cầu nguyện và đưa ra một số biện pháp phòng ngừa như: rước lễ trên tay, không nên đi lễ khi có triệu chứng sốt và ho, giới hạn những lễ hội và các cuộc hành hương đông người.

Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Năng cũng đã gửi thư mục vụ mời gọi cầu nguyện, đền tội, sám hối, canh tân đời sống, và đặc biệt ăn chay trong ngày lễ Đức Mẹ Lộ Đức (13-2) để xin Chúa thương cứu nhân loại mau thoát khỏi dịch nạn.

ĐẠI DỊCH

Vào ngày 11-3-2020, Tổ chức Y tế Thế Giới đã chính thức công bố COVID-19 là đại dịch toàn cầu. 

Sau khi phát hiện 17 bệnh nhân Covid ở Việt Nam trong giai đoạn từ 23-1 đến 2-3-2020, trong cuộc họp Thường trực Chính phủ vào sáng 26-3-2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nói về việc dừng mọi hoạt động tập trung trên 20 người trong ít nhất hai tuần.

THÔNG BÁO CỦA CÁC TÒA GIÁM MỤC

Để giúp giáo dân sống đức tin trong hoàn cảnh khó khăn này, các Tòa Giám mục tại Việt Nam đã có những thông báo vào những thời điểm khác nhau. Ví dụ, Tòa Tổng Giám mục Sài Gòn đã thông báo: ngày 6.3 về việc đeo khẩu trang, sát khuẩn, hạn chế tụ họp đông người; ngày 14.3 về việc tạmngưng tất cả các lớp giáo lý; ngày 19.3 về việc phòng chống dịch bệnh khi sinh hoạt mục vụ và phụng vụ.

Đặc biệt từ ngày 25.3.2020, các Giáo phận tại Việt Nam đã lần lượt có những thông báo tạm ngưng cử hành thánh lễ cộng đồng và các sinh hoạt tôn giáo cộng đồng trong tất cả các nhà thờ, nhà nguyện của các giáo xứ và dòng tu. Thay vào đó, sẽ có các  thánh lễ và giờ Chầu Thánh Thể được phát trực tiếp và lưu lại trên trang mạng của các giáo phận.

CHO PHÉP DÂNG THÁNH LỄ CỘNG ĐỒNG TRỞ LẠI

Niềm vui đã trở lại khi cả nước bước sang giai đoạn ‘bình thường mới’ từ ngày 22-4-2020. Các Giáo phận Công giáo tại Việt Nam đã có những thông báo cho phép dâng thánh lễ cộng đồng trở lại với một số điều kiện phòng chống virus corona cần có. Lạng Sơn - Cao Bằng và Hà Tĩnh là những giáo phận đầu tiên đã có thông báo như thế vào ngày 23-4-2020. Tổng Giáo phận Sài Gòn đã ra thông báo cho phép dâng Thánh lễ cộng đồng trở lại từ ngày 9-5-2020.

Vào ngày 5-5-2020, Hội đồng Giám mục Việt Namgửi thư cho cộng đồng Dân Chúa, nhắc nhở rằng, “khi có thể sinh hoạt lại bình thường, hãy phát huy tính cộng đoàn, hăng hái tham gia các cử hành phụng vụ, các sinh hoạt về giáo lý, kinh nguyện và phục vụ trong cộng đoàn, cùng nhau chia sẻ Lời Chúa và chia sẻ đời sống, cùng nhau loan báo Tin Mừng Phục Sinh…”

TẠM NGƯNG SINH HOẠT PHỤNG VỤ CỘNG ĐỒNG LẦN 2

Vào cuối tháng 7-2020, ca tử vong đầu tiên vì Covid-19 tại Việt Nam đã được công bố. Đó là một bệnh nhân sống ở Quảng Nam và qua đời vào lúc 5g30 ngày 31-7-2020 tại Bệnh viện Trung ương Huế.

Trước diễn biến phức tạp của đợt lây nhiễm này, vào chiều 26-7-2020, Phó Chủ tịch UBND TPHCM đã ký công văn số 2820/UBND-VX về tăng cường công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn Thành phố.

Hiểu được tình thế dịch bệnh nghiêm trọng, vào ngày 31-7-2020, Tòa Tổng Giám mục Sài Gòn đã ra thông báo “tạm ngưng các sinh hoạt mục vụ và các buổi cử hành phụng vụ chung của cộng đoàn từ ngày 31-7-2020 cho đến khi có thông báo mới”.

Trước đó, vào ngày 26-7-2020, Tòa Giám mục Đà Nẵng đã ra thông báo “tạm dừng cử hành Thánh lễ tập trung từ 13g ngày 26-7-2020”.

Tiếp theo, lần lượt có khoảng 14 Giáo phận khác tại Việt Nam cũng đã ra các thông báo với nội dung tương tự.

SINH HOẠT MỤC VỤ BÌNH THƯỜNG TRỞ LẠI

Vào ngày 7-9-2020, Ủy ban Nhân dân TP.HCM đã ra công văn nói về các hoạt động đông người được phép tổ chức bình thường trở lại kể từ 18g ngày 7-9-2020 với điều kiện tuân giữ các biện pháp phòng, chống dịch cần thiết.

Trong tinh thần ấy, cũng vào ngày này, Tòa Tổng Giám mục Sài Gòn đã ra một thông báo “đề nghị tổ chức lại mọi sinh hoạt mục vụ và cử hành phụng vụ như bình thường, kể từ chiều thứ Hai ngày 7-9-2020”, nhưng phải tuân giữ nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa mà ngành y tế khuyến cáo.

Cùng với các biện pháp y tế phòng chống dịch bệnh, cả Giáo hội Việt Nam vẫn hằng gia tăng cầu nguyện, ăn chay, đền tội, sám hối, canh tân đời sống, tha thiết cầu xin Chúa thương cứu nhân loại mau thoát khỏi dịch bệnh Covid 19 đang gây bao đau thương cho toàn nhân loại.

Lm Vi Hữu tổng hợp (TGPSG)