Viễn tượng Học viện Công giáo Việt Nam

VIỄN TƯỢNG HỌC VIỆN CÔNG GIÁO VIỆT NAM
LỄ KHAI GIẢNG KHÓA CAO HỌC THẦN HỌC
Ngày 14.09.2016

Trọng kính Đức Tổng Phaolô, Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam (HĐGMVN) Chưởng ấn Học Viện Công Giáo Việt Nam (HVCGVN),
Trọng kính quý Đức Cha,
Kính thưa quý Cha Bề Trên các Hội Dòng,
Kính thưa quý Khách,
Kính thưa quý Cha, quý Dì và quý Anh Chị trong Ban Giáo sư và Ban Điều hành của HVCGVN,
Kính thưa quý Cha và quý Tu sĩ - Sinh viên của HVCGVN,
Hôm nay, giấc mơ của HĐGMVN về Đại Học Công Giáo được chính thức thành hình trong những bước đầu. Đây là kết quả của sự cộng tác và nhiệt tâm của nhiều thành phần Dân Chúa, dưới sự lãnh đạo của các Giám mục Chủ tịch Ủy Ban Giáo Dục Công Giáo (UB.GDCG) của HĐGMVN.

I. TÓM LƯỢC NHỮNG BƯỚC HÌNH THÀNH HVCGVN

Hôm nay là ngày Khai giảng năm học 2016 – 2017 của Khóa Cao học Thần học, mà hơn nữa còn là ngày chính thức khai mào sinh hoạt của HVCGVN. Vì vậy, chúng con xin được trình bày tóm lược những bước hình thành của HVCGVN.
1. Trong Hội Nghị Thường niên Kỳ I năm 2010, 05-09/4/2010, tại Bãi Dâu, HĐGMVN đã bàn thảo và quyết định thành lập “Học Viện Thần Học Cao Cấp cho Giáo Hội Việt Nam”. Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm, khi đó là Chủ Tịch UB.GDCG và sau đó, Đức Cha Tôma Vũ Đình Hiệu, Chủ Tịch nhiệm kỳ tiếp theo, đã bắt tay vào công việc khó khăn của những bước đầu qua việc tham khảo ý kiến của nhiều thành phần Dân Chúa.

2. Ngày 28/01/2014 Dự Án “Học Viện Thần Học Cao Cấp” được UB.GDCG chính thức gửi đến quý Đức Hồng Y, quý Đức Tổng, quý Đức Cha trong HĐGMVN, quý Cha Giám Đốc các Đại Chủng Viện, Học Viện Thần Học và quý Bề Trên các Hội Dòng để xin ý kiến.

3. Từ những ý kiến nhận được, UB.GDCG đã soạn thảo Dự Án về Học Viện Thần Học với danh xưng Học Viện Công Giáo Việt Nam. Dự án này được HĐGMVN bàn đến trong Hội Nghị Thường Niên Kỳ I năm 2014, tổ chức từ ngày 21-15/4/2014, tại Trung Tâm Công Giáo TGP. TP HCM và được chấp thuận ngày 22/4/2014

4. Ngày 29/4/2014, Đức Cha Chủ tịch UB.GDCG trình bày Dự án “HVCGVN” lên Bộ Rao Giảng Tin Mừng cho các Dân Tộc.

5. Ngày 02/5/2014, Đức Cha Chủ tịch UB.GDCG trình bày Dự án “HVCGVN” lên Bộ Giáo Dục Công Giáo (GDCG) của Tòa Thánh.

6. Ngày 25/5/2014, Đức Tổng Phaolô, Chủ Tịch HĐGMVN gửi văn thư sang Bộ GDCG của Tòa Thánh, xin thành lập một Phân Khoa Thần Học cho Giáo Hội Việt Nam.

7. Ngày 12/6/2014, Bộ GDCG của Tòa Thánh gửi văn thư chấp thuận chủ trương cho HĐGMVN thành lập một Học viện Thần Học tự lập (Autonomous Institute of Theology), tức là một Phân Khoa Thần Học.

8. Ngày 02/01/2015, Đức Tổng Phaolô, Chủ Tịch HĐGMVN gửi văn thư đến Thủ Tướng Chính Phủ xin được thành lập HVCGVN.

9. Ngày 07/7/2015, Ban Tôn Giáo Chính Phủ gửi đến HĐGMVN văn thư cho chủ trương thành lập HVCGVN.

10. Ngày 06/8/2015, Ban Tôn Giáo Chính Phủ trao Quyết Định cho thành lập HVCGVN.

11. Ngày 14/9/2015, Lễ Suy tôn Thánh Giá, Bộ GDCG của Tòa Thánh ký Sắc lệnh thành lập HVCGVN và ngày 21/10/2015 chính thức trao Sắc lệnh này cho HĐGMVN cùng với văn thư bổ nhiệm Đức Cha Giuse Đinh Đức Đạo, Chủ tịch UB. Giáo dục Công giáo, làm Viện Trưởng HVCGVN, trong thời kỳ phôi thai của HVCGVN.

12. Ngày 05-06/7/2016, HVCGVN mở cuộc thi tuyển Khóa Cao học Thần học.

13. Ngày 14/9/2016, Khai giảng Khóa Cao học Thần học. HVCGVN chính thức bước vào thời kỳ hoạt động.

II. MỤC ĐÍCH CỦA HỌC VIỆN CÔNG GIÁO VIỆT NAM

1. Nhìn vào nhu cầu đời sống của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam (GHCGVN) hôm nay, người ta có thể thấy ngay mục đích của HVCGVN là góp phần vào nỗ lực nâng cao kiến thức và khả năng thần học của mọi thành phần Dân Chúa (Linh mục, Tu sĩ, Giáo dân), qua việc đào tạo các cấp Cao học và Tiến sĩ. Kiến thức sâu xa và khả năng suy tư thần học ở nơi nào và vào thời đại nào cũng hữu ích, nhưng đặc biệt cần thiết cho người công giáo Việt Nam hôm nay, đứng trước những hoàn cảnh của thời đại, nhất là hai hoàn cảnh sau đây:

– Qua các phương tiện truyền thông và qua các cuộc gặp gỡ, giao lưu với nhiều thành phần trong nước và các quốc gia khác, người Công giáo Việt Nam tiếp xúc với rất nhiều trào lưu tư tưởng và nếp sống khác nhau. Những tư tưởng và nếp sống đó có thể đóng góp cho việc hiểu và sống Tin Mừng được sâu đậm và phong phú hơn, nhưng cũng có thể gây ra những khó khăn, nghi nan về nếp sống theo Tin Mừng hay về chính Tin Mừng của Chúa.

– Vì nhu cầu, cơ cấu và nếp sống của xã hội kỹ nghệ hóa và kỹ thuật hóa, cuộc sống của con người Việt Nam đang từ từ chuyển biến từ nếp sống có tính cách gia đình và cộng đoàn sang nếp sống mang đậm tính cá nhân. Trong hoàn cảnh này, truyền thống và tập tục sống đạo sẽ không đủ để nâng đỡ đời sống Đức Tin của các tín hữu, mà còn cần có sự hiểu biết và xác tín cá nhân của người tín hữu nữa.

2. Nhìn vào chiều sâu, việc thành lập HVCGVN còn có nhiều ý nghĩa quan trọng khác

– Trước tiên, đối với chính Giáo Hội Công giáo Việt Nam (GHCGVN), việc thành lập HVCGVN nói lên mức độ trưởng thành của GHCGVN. Để thấy rõ ý nghĩa của nhận định nói trên, cần phải hiểu là việc đào tạo nhân sự trên khía cạnh trí thức theo hệ thống Đại học trong Giáo hội Công giáo (GHCG) có ba cấp (Chu kỳ). Cấp I là cấp căn bản, kéo dài 5 năm và kết thúc với bằng Cử nhân Thần học; Cấp II là cấp chuyên môn, kéo dài 2 hay 3 năm, tùy theo chuyên ngành và kết thúc với bằng Cao học Thần học và Cấp III là cấp nghiên cứu chuyên ngành, kéo dài 3 hay 4 năm tùy khả năng làm việc của mỗi ứng viên và kết thúc với bằng Tiến sĩ Thần học. Cho đến nay, GHCGVN mới có các Đại Chủng viện. Chương trình học về khía cạnh trí thức của Đại Chủng viện tương đương với chương trình học của Cấp I trong hệ thống Đại học của GHCG.

– Đối với GHCG hoàn vũ, qua Học viện Công giáo, GHCGVN sẽ có cơ hội đóng góp với Giáo Hội hoàn vũ những suy tư về Đức Tin và về những kinh nghiệm sống Đức Tin của mình. Tuy cùng một Đức Tin, nhưng Đức Tin sẽ được mỗi người, mỗi dân tộc diễn tả theo sắc thái văn hóa và hoàn cảnh sống riêng biệt của mình. Ngoài ra, các suy tư thần học phát xuất từ một đời sống Đức Tin sống động như đời sống của GHVN hiện nay, chuyển tải sức sống của Tin Mừng và đây chắc chắn là một đóng góp quan trọng mà GHVN có thể dâng tặng cho Giáo Hội Hoàn Vũ.

– Đối với Quê Hương Việt Nam, GHCGVN hy vọng có những đóng góp qua các nghiên cứu của HVCGVN. Với những suy tư dưới ánh sáng của Đức Tin, người Công giáo sẽ làm cho nhiều yếu tố và nếp sống của truyền thống Việt Nam được rõ nét và tươi sáng hơn. Chẳng hạn về chữ Hiếu. Người Việt Nam nào cũng coi trọng lòng hiếu thảo đối với Tổ tiên và ông bà, cha mẹ vì là nét đặc trưng của nền văn hóa Việt Nam, nhưng đối với người CGVN, lòng hiếu thảo còn có tính chất linh thiêng vì là lệnh truyền của Thiên Chúa. Trong đạo Công giáo có 10 Điều Răn của Đức Chúa Trời. Sau 3 điều răn về bổn phận đối với chính Thiên Chúa, điều răn thứ bốn là điều răn về lòng hiếu thảo: “Hãy thảo kính Cha Mẹ”. Với nền tảng văn hóa và thần học vững chắc, người Công giáo rất trân trọng chữ Hiếu và có những nếp sống về lòng hiếu thảo rất đặc biệt và sâu đậm. Chỉ cần tham dự Thánh Lễ thì biết là người Công giáo cầu nguyện cho Tổ tiên và ông bà, cha mẹ hằng ngày và nếu đến nghĩa trang của người Công giáo vào ngày 02 tháng 11 và ngày Mồng Hai Tết sẽ thấy tâm tình của người Công giáo đối với Tổ tiên và ông bà, cha mẹ của họ sâu đậm chừng nào. Những suy tư và nếp sống hiếu thảo của người Công giáo sẽ là một đóng góp cho Đạo Hiếu của anh chị em đồng bào của mình.

III. ĐẶC TÍNH CỦA HỌC VIỆN CÔNG GIÁO VIỆT NAM: HIỆP NHẤT

Đặc tính của HVCGVN là tinh thần hiệp nhất, biết quy tụ những yếu tố khác biệt và biến chúng thành yếu tố bổ túc cho nhau, làm cho tất cả được thêm phong phú.

Tinh thần hiệp nhất phát sinh ngay từ bản chất của Học Viện Công Giáo, vì HVCGVN là chủ trương của HĐGMVN cho toàn thể GHCGVN và việc thực hiện của Học viện này là kết quả của sự cộng tác của mọi thành phần Dân Chúa của GHVN: các Giáo phận, các Dòng tu, Linh mục, Tu sĩ, Giáo dân. Ban giảng huấn cũng nói lên sự hợp tác của nhiều thành phần, gồm Linh mục Giáo phận, Linh mục dòng, Tu sĩ nam nữ và Giáo dân. Xét về nguồn gốc thụ huấn, Ban Giảng Huấn gồm những vị đã được đào tạo và tốt nghiệp Tiến sĩ bên Hoa Kỳ, Úc Đại Lợi, Pháp, Rôma, Phi luật tân, Vương quốc Bỉ, Đức Quốc, v.v. Ngoài ra, Học viện cũng có chương trình mời một số vị thỉnh giảng từ các Đại học quốc tế và liên kết với các Đại học quốc tế cho một số chương trình cụ thể. Hiện nay, HVCGVN đã có những chương trình cụ thể liên kết với Đại học “Holy Family University” bên Philadelphia/USA và Đại học Công giáo Leuven (Vương quốc Bỉ). Hy vọng, trong tương lai, HVCGVN sẽ còn liên kết với một số Đại học khác nữa.

Hôm nay, HVCGVN được đặt trong tòa nhà Văn Phòng HĐGMVN. Chúng ta hy vọng trong một thời gian không xa, với sự hỗ trợ của nhiều người, HVCGVN sẽ có không gian riêng, rộng rãi và xứng hợp hơn.

IV. MỘT GIẤC MƠ

Giáo hội Công Giáo Việt Nam ước mơ về một Đại học Công giáo có uy tín và mở rộng để phục vụ các Giáo hội địa phương trong khu vực.

Với nguồn nhân lực, cũng như trình độ và khả năng của Ban Giảng huấn, Học viện Công giáo Việt Nam đã được Bộ Giáo Dục của Tòa Thánh công nhận và cho phép hoạt động. Do đó, văn bằng Thần học của HVCGVN có giá trị sánh ngang với văn bằng Thần học của các Đại học Công giáo quốc tế trên thế giới. Tuy nhiên, trên thế giới và ngay cả trong Giáo Hội Công giáo, có những Đại học có nhiều uy tín hơn các Đại học khác. Chúng ta mơ ước và đưa hết tâm lực thực hiện để HVCGVN sẽ trở thành một Đại học có uy tín trên thế giới.

Chúng ta muốn mơ xa hơn, đó là HVCGVN sẽ được tham dự vào việc giáo dục ở các ngành khác, ngoài Thần học và từ từ phát triển để đáp ứng nhu cầu, không phải chỉ của GHVN và cả những nước trong khu vực. Khi sang Rôma tham dự Thượng Hội Đồng Giám Mục thế giới, có dịp nói chuyện với Đức Tổng Giám Mục Nagasaki (Nhật Bản) và Đức Cha Chủ tịch HĐGM Laos – Republica Khmer, các ngài tỏ lòng mong ước Việt Nam mở Đại học Công Giáo để các ngài có thể gửi chủng sinh sang học. Cả các nhân viên Ban Tôn Giáo Chính Phủ cũng cầu mong cho HVCGVN không những chỉ phục vụ Giáo Hội tại Việt Nam, mà cả Giáo Hội tại các nước trong khu vực. Viễn tượng này đòi hỏi nhiều yếu tố, trong đó Ban Giáo Sư có khả năng truyền đạt kiến thức thần học bằng Anh ngữ là một yếu tố không thể thiếu.

Chúng ta tin tưởng rằng những giấc mơ của HĐGMVN về HVCGVN sẽ được thực hiện vì chúng ta không chỉ có các cộng tác viên, mà các cộng tác viên có khả năng, nhiệt thành, quảng đại và cùng hướng về giấc mơ của HĐGMVN và của chung GHVN. Đó chính là các Linh mục, Tu sĩ và các Anh chị trong Ban Giáo Sư và Ban Điều Hành của HVCGVN.

Gm Giuse Đinh Đức Đạo, Viện Trưởng HVCGVN (Nguồn: WHĐGMVN)