Ghi nhận Đại hội Ủy ban Giáo dân toàn quốc lần II (19-22/9/2022)

Chiều thứ hai, ngày 19-09-2022, tại Trung tâm hành hương Đức Mẹ La Vang, Tổng giáo phận Huế, hơn năm trăm tham dự viên gồm Giám mục, linh mục, tu sĩ và giáo dân từ ba Giáo tỉnh Hà Nội, Huế, Sài Gòn đã quy tụ về dự Đại hội Ủy ban Giáo dân nhiệm kì XIV (2019-2022) với chủ đề “Người giáo dân trong Hội thánh hiệp hành”.

Lúc 19g30, toàn thể tham dự viên dọn lòng sốt sắng cùng rước kiệu thánh nữ Anê Lê thị Thành, bổn mạng Ủy ban Giáo dân, cùng lần chuỗi mân côi trước linh đài Đức Mẹ La Vang và cùng chầu Thánh Thể dâng tâm tình cuộc Đại hội.

Thánh lễ khai mạc Đại hội cử hành lúc sáu giờ sáng thứ ba được Đức Tổng Giám Mục Giuse Nguyễn Chí Linh, Tổng Giáo phận Huế, Chủ tịch Hội đồng Giám Mục Việt Nam chủ tế; Đức cha Giuse Trần Văn Toản, Giám Mục Giáo Phận Long Xuyên, Chủ tịch Ủy ban Giáo dân trực thuộc Hội đồng Giám Mục Việt Nam, Đức cha Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn, Giám mục Giáo phận Bà Rịa, Chủ tịch Ủy Ban Phụng tự trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, cùng quý cha đặc trách Ủy ban Giáo dân (UBGD), quý cha đặc trách Ủy ban Giáo dân Giáo tỉnh, quý cha đặc trách Ủy ban Giáo dân Giáo phận đồng tế.

Trong ba ngày 20, 21 và 22-09 , Đại hội đã lắng nghe 9 bài tham luận của ba Giáo tỉnh Huế, Sài Gòn và Hà nội và ba chủ đề:

1- Người giáo dân làm việc tông đồ: Cộng tác với các vị chủ chăn xây dựng Hội Thánh địa phương (vai trò và trách nhiệm của Hội Đồng Mục Vụ Giáo Xứ).

2- Người giáo dân làm việc tông đồ: Tái Phúc Âm Hóa (Các Đoàn thể Tông đồ  tham gia việc tìm kiếm và đưa dẫn những Kitô hữu lìa xa Chúa và Hội Thánh được trở về)

3- Người giáo dân làm việc tông đồ: Tham gia tích cực sứ mệnh Loan Báo Tin Mừng của Hội Thánh.

Lần lượt các chủ đề được các vị giáo dân đại diện ba Giáo tỉnh trình bày qua các bài tham luận chia đều trong ba ngày đại hội. Sau những bài tham luận, đại hội được nghe những chia sẻ kinh nghiệm trong việc hoạt động tông đồ; những thắc mắc trăn trở của các tham dự viên được gởi đến các vị chủ chăn, và đặc biệt buổi tọa đàm dành riêng cho tất cả tham dự viên cùng chia sẻ tâm tình, kinh nghiệm, những khúc mắc trong việc hoạt động tông đồ.

Sau các bài tham luận, Đại hội được lắng nghe chia sẻ tâm tình mục tử qua Đức Tổng Giám Mục Giuse Nguyễn Chí Linh, Đức cha Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn, Đức cha Giuse Trần văn Toản:

1- Đức cha Giuse, Tổng Giám Mục Tổng Giáo phận Huế thánh hóa buổi tọa đàm và nhận xét, Đại hội quy tụ được 520 đại biểu là vốn quý, là hình ảnh một giáo hội tuyệt vời ở chỗ đi đâu mình cũng thấy như ở nhà, bình an. Tạ ơn Chúa, anh chị em đến đây trong tình hiệp thông và ra về trong tình hiệp thông trong vai trò là người giáo dân, hiện tình tích cực của giáo hội. Tin vào tình tương thân tương ái, dấn thân, xây dựng, để mở rộng đại gia đình Công giáo, chứng kiến hình ảnh một giáo hội tuyệt vời, vận hội mới, trang sử mới cần có sự ý thức vai trò của người giáo dân. Sứ mệnh được Chúa trao ban, trở thành thành viên của giáo hội với ba sứ mệnh. Đức cha giải thích lại các chức vụ và trong đó giáo dân là giáo hội, thành phần đa số. Giáo hội cần trật tự, phẩm trật. Thánh Phao-lô dùng hình ảnh cơ thể để diễn tả. Giáo dân giữ vai trò tham mưu, khẳng định vị trí bên cạnh cha xứ, không phải vai chủ động. Thượng hội đồng giám mục thế giới dạy cần phải biết lắng nghe. Hội đồng giáo xứ (HĐGX) chỉ có tính tham mưu, nói sao để cha xứ nghe là nghệ thuật hiệp hành. Nếu ta muốn việc phục vụ hiệu quả thì phải có nghệ thuật hiệp hành, phải nghe nhau. Mỗi vùng miền có quy định riêng, không nên đặt vấn đề cách so sánh. Vậy việc cần làm là làm sao có lợi cho cộng đoàn của ta. Khi chúng ta tham gia tổ chức HĐGX là nhắm đến lợi ích của cộng đoàn giáo dân, động lực tham gia là vô vị lợi, nhạy cảm với nhu cầu của cộng đoàn, công việc đồng hành giúp cha xứ nắm vững tình hình khu vực.

2- Qua các bài tham luận của ba Giáo tỉnh, Đức cha Emmanuel, Giám mục Giáo phận Bà Rịa làm sáng tỏ những thao thức về vấn đề truyền giáo trong tư cách tông đồ giáo dân hay một giáo dân bình thường cộng tác trực tiếp với cha xứ, với những vị đặt trách. Đức cha gợi ý để chính từng tham dự viên đang và muốn dấn thân vào sứ vụ, chính chúng ta, từ nhiều giáo xứ nhiều vùng miền khác nhau. Tùy từng người, tùy mức độ đón nhận, xác định mình đang làm gì và làm như thế nào?  Đức cha nhấn mạnh rằng, Chúa Thánh Thần là Đấng làm cho Hội thánh bước ra khỏi căn phòng của từng người, coi như lưỡi lửa đang đậu trên chúng ta qua UBGD, qua đại hội lần thứ hai này. Chúng ta hãy lắng nghe lời Thánh Thần hướng dẫn ta. Tái Phúc âm hóa và tân Phúc âm hóa cho chính mình trước, mình đã được biến đổi chút nào chưa, vậy thì quả mình dành cho người khác sẽ ngọt hơn, hãy xin Chúa đưa mình về với Ngài trước. Chưa kể nhiều khi ban hành giáo và HĐGX có mặt, có hiện diện trong nhà thờ nhưng chẳng có đi lễ, nhiều thành viên vô hội đoàn mà đi lễ, dâng lễ vẫn ít hơn giáo dân. Giới hạn khi tham gia công tác tông đồ, thi hành sứ vụ, rào cản nằm ngay dưới chân ta, như thiếu đôi dép dưới chân cũng giới hạn mình, tôi nói là tôi làm, điều kiện này điều kiện kia, chính mình trở thành rào cản. Khi tham gia, thực hiện hiệp hành toàn thấy lỗi nhau thì hiệp thông, thi hành sứ vụ như thế.

3- Trong lời mở đầu của Đức cha Giuse, Chủ tịch UBGD dâng lời tạ ơn Chúa, cảm ơn Đức Mẹ, thánh An-nê Lê Thị Thành vì một bầu khí hiệp hành. Ba sứ vụ Chúa Ki-tô truyền cho Giáo hội, đối tượng thứ nhất là những người cần chăm sóc mục vụ, đối tượng thứ hai là đã rửa tội nhưng cảm thức đức tin lung lay, không còn xưng tội, rước lễ, rối vợ/chồng, và  đối tượng thứ ba là những người chưa đón nhận được Tin Mừng.

Đức cha đồng ý với chia sẻ của đại diện Giáo tỉnh Sài Gòn về trải nghiệm sống đạo, lí do sâu xa của những người xa rời là vì họ không còn cảm nghiệm, trải nghiệm được tình yêu Giáo hội đang ôm ấp, đang dành cho họ. Do đó thành viên của các đoàn hội phải có cảm nghiệm đó, rồi từ đó với ơn của Chúa Thánh Thần, cộng tác với Hội thánh bởi chúng ta là người được hoán cải trước. Cần cuộc gặp gỡ anh chị em như gương mẫu cuộc thăm viếng của Mẹ Maria đến nhà ông Dacaria, dù có khó khăn về thể lí, nhưng có tương quan với Chúa Giê-su trong lòng. Nhờ Chúa Thánh Thần soi sáng để chúng ta nhận ra cảm nghiệm thiêng liêng của người thăm viếng và được thăm viếng. Đây là mô hình cho tông đồ giáo dân khi đi thăm viếng. Cứ yêu đi, cầu nguyện cho họ, hãy sống tử tế đừng trở thành cớ vấp phạm thêm cho người khác, phải biết khiêm tốn để tái phúc âm hóa chính mình.

Đức cha ghi nhận về giáo lý từ phần trình bày của vị đại diện Giáo tỉnh Hà Nội, học đối phó để lãnh nhận bí tích, và vì vậy hành trang bước vào đời sống chưa đủ. Lãnh xong Bí tích Thêm Sức là nghỉ, nếu một người trưởng thành chỉ hiểu biết như một thiếu niên thì sẽ ra sao. Giáo lý là giáo dục đức tin, đào sâu phải hướng tới cầu nguyện, các việc phụng tự và sống niềm tin đó. Nếu không ý thức bản năng trong bảy mối tội đầu thì sớm muộn sẽ bị cám đỗ. Loan truyền niềm tin là làm chứng niềm tin đó. Vậy xem ra có nhiều người trẻ lơ là, quên niềm tin của mình. Ngại bạn bè không dám làm dấu khi ăn cơm, không làm chứng đức tin ngay từ nhỏ. Bây giờ đến lượt chúng ta. Đức cha gửi gắm hình mẫu hai môn đệ trên đường Emmaus. Khi Chúa chết rồi, Chúa đi bên cạnh, dùng lời sưởi ấm, hiện diện bẻ bánh, gợi lại kí ức bẻ bánh, họ lập tức trở lại. Lời chúa, Thánh Thể, tương quan thân tình để họ nhận ra.

Đức cha nhấn mạnh về điểm mà vị đại diện Giáo tỉnh Huế chia sẻ đó là đời sống lời chứng và đời chứng, đời sống qua cầu nguyện, tương quan. Say mê Thiên Chúa mới làm được, Thiên Chúa là một ngôi vị gắn bó với chúng ta, lý tưởng cho cuộc đời của chúng ta. Gia tăng huấn luyện các đoàn thể.

Sáng thứ Năm ngày 22-9-2022 Quý Đức cha và quý cha đồng tế dâng thánh lễ bế mạc đại hội. Đức cha Chủ tịch UBGD gửi gắm tâm tình qua hai nhiệm kì XIII và XIV với hai cuộc đại hội lần lượt diễn ra tại Trung tâm hành hương Đức Mẹ Bãi Dâu (nhiệm kì XIII) và Trung tâm hành hương Đức Mẹ La Vang (nhiệm kì XIV), xin Đức Mẹ và thánh bổn mạng A-nê chuyển cầu cùng Chúa cho UBGD. Cuối lễ bế mạc đại hội, cha Antôn Hà Văn Minh, Thư ký UBGD/HĐGMVN, trưởng ban tổ chức Đại hội tỏ đôi tâm tình cảm ơn đến tất cả quý Đức Tổng, quí Đức cha, quí Cha đặc trách UBGD của 27 Giáo phận, quí tham dự viên, quí vị ân nhân, quí cộng tác viên và Đức cha chủ tịch… Và thật cảm động, khi Đức cha chủ tịch xin quí cha cùng với ngài cám ơn anh chị em giáo dân đã bỏ hết công việc nhà về tham dự Đại hội, nhờ đó Đại hội mới thành công tốt đẹp. Sau cùng Đức cha và cha trưởng ban tổ chức đã trao kỷ niệm chương cùng với hình ảnh của toàn thể tham dự viên tham dự Đại hội cho quí cha, và quí vị đại diện giáo dân của từng Giáo phận để ghi nhớ một kỳ Đại hội tràn ngập niềm vui với tinh thần hiệp thông, tham gia và sứ vụ trong Giáo Hội hiệp hành.

Ban Thư ký Đại hội

WHĐ (24.9.2022)