ĐTGM Leopoldo Girelli thăm mục vụ giáo phận Vinh

GPVO – Từ chiều ngày 3 đến ngày 6 tháng 12 năm 2011, Đức Tổng giám mục Leopoldo Girelli, Đại diện không thường trú của Toà Thánh tại Việt Nam, đã tới thăm mục vụ giáo phận Vinh. Theo chương trình, ngoài Nhà thờ Chính toà Xã Đoài, Đức TGM còn thăm và dâng thánh lễ tại các giáo xứ Hướng Phương (Quảng Bình), giáo xứ Văn Hạnh (Hà Tĩnh), Trung tâm hành hương Trại Gáo (Nghệ An) và có các cuộc gặp gỡ giáo dân, linh mục đoàn, tu sĩ và chủng sinh giáo phận.

Ngày 13-01-2011, Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã bổ nhiệm Đức TGM Leopoldo Girelli làm Đại diện Toà Thánh không thường trú tại Việt Nam. Đây là một tin vui cho Giáo Hội Việt Nam. Từ đó đến nay, Đức TGM đã thực hiện nhiều chuyến viếng thăm mục vụ các giáo phận miền Bắc, Trung, Nam. Giáo phận Vinh là điểm viếng thăm cuối cùng của Đức TGM trong 26 giáo phận tại Việt Nam.

Chiều 03-12-2011, vào lúc 3 giờ 30, Đức Tổng giám mục Leopoldo Girelli đã đặt chân tới giáo phận Vinh, bắt đầu chuyến viếng thăm mục vụ trong 3 ngày. Cùng đi với ngài có cha thư ký Andrea Spengne và cha Agostino Nguyễn Văn Dụ. Khi phái đoàn của giáo phận Thanh Hóa tiễn Đức TGM đến mảnh đất địa đầu tỉnh Nghệ An, phái đoàn giáo phận Vinh đón tiếp ngài có Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp, cha Tổng đại diện Phêrô Nguyễn Văn Viên, cha thư ký Tòa GM Phêrô Nguyễn Văn Hương, cha giám đốc ĐCV JB. Nguyễn Khắc Bá, quý cha Tòa GM, quý cha ĐCV, quý cha quản hạt, quý cha trong hạt Thuận Nghĩa cùng đông đảo tu sĩ, chủng sinh và bà con giáo dân.

Suốt chặng đường từ khu công nghiệp Hoàng Mai đến giáo xứ Thanh Dạ, có hàng chục ngàn giáo dân đón rước Đức TGM Leopoldo Girelli. Cả một biển người và rợp một màu cờ vàng trắng chào đón vị Đại diện của Đức Thánh Cha.

Trong bài diễn văn chào mừng Đức TGM, Đức cha Phaolô đã nhắc lại chặng đường lịch sử của giáo phận Vinh trải qua với những gian lao thử thách do sự phân biệt đối xử, do bách hại, do chiến tranh…, nhưng dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, bàn tay Chúa vẫn luôn thực thi sự quan phòng che chở đối với đoàn chiên của Ngài. Và chiều hôm nay, trong ngôi thánh đường khang trang của giáo xứ Thanh Dạ, một giáo xứ có hơn 12.000 giáo dân, sự cảm nhận tình yêu Chúa như càng rõ nét hơn đối với đoàn con giáo phận Vinh qua những lời huấn từ của vị Đại diện Tòa thánh. Thật vậy, qua Đức Tổng, khoảng cách giữa Tòa Thánh Vatican, giữa Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI khả kính và giáo phận Vinh đang gần hơn bao giờ hết.

Bằng những câu tiếng Việt ngắn, Đức TGM đã đáp lại lời chào mừng của Đức cha Phaolô. Ngài nói: “Tôi xin chào Đức cha Phaolô, quý cha cùng toàn thể anh chị em. Chào các con thiếu nhi. Tôi rất hài lòng về sự tiếp đón của anh chị em giáo xứ Thanh Dạ”. Và sau đó ngài nói bằng tiếng Ý với sự thông dịch của cha Agostino Nguyễn Văn Dụ: “Tôi rất vui được đến với giáo xứ Thanh Dạ để mang nụ cười của Đức Thánh Cha đến cho anh chị em. Tôi cũng mang theo tâm tình và trái tim của Đức Thánh Cha dành cho anh chị em. Tôi đến đây để biểu tỏ lòng biết ơn đối với anh chị em vì tình yêu mà anh chị em đã dành cho Đức Thánh Cha. Tôi rất thích gọi tên Thanh Dạ vì nó có một ý nghĩa rất đẹp: một tấm lòng trong trắng, thanh sạch. Tôi sẽ thưa với Đức Thánh Cha rằng, anh chị em Thanh Dạ rất yêu mến ngài và sẵn sàng đón tiếp ngài đến thăm. Tôi cũng sẽ nói với ngài, tất cả giáo dân giáo phận Vinh yêu mến Ngài”. Đức TGM cũng khen ngợi lòng can đảm kiên trung trong đời sống đạo của giáo dân Vinh. Tuy nhiên, sự trung thành, kiên định với đức tin của anh chị em còn phải được thể hiện ở việc, ngài nói, “biết vâng nghe lời dạy bảo của Đức giám mục giáo phận, vị cha chung của anh chị em, vì sự hiện diện của ngài giữa anh chị em là một dấu chỉ của sự hiệp nhất trong toàn giáo phận”. “Sự hiện diện của tôi hôm nay cũng nói lên tình hiệp nhất của tất cả chúng ta trong trái tim từ ái của Đức Giêsu. Quả thật, hôm nay, khoảng cách giữa Vinh và Vatican không còn xa nữa, mà trở nên gần gũi hơn nhiều, vì chiều hôm nay, chính Đức Thánh Cha đang ở gần bên anh chị em”. Đức TGM cũng nói lên tính cần thiết phải thúc đẩy việc loan báo Tin Mừng cho muôn dân như một sự đáp trả công ơn đối với các vị thừa sai trước đây đã mang Tin Mừng của Đức Giêsu đến cho mọi người trên mảnh đất hình chữ S thân thương này.

Kết thúc buổi gặp gỡ với giáo dân giáo xứ Thanh Dạ nói riêng, toàn thể giáo hạt Thuận Nghĩa nói chung, Đức TGM Leopoldo Girelli đã ban phép lành Tòa Thánh cho mọi người. Sau đó, ngài cùng phái đoàn về Tòa Giám mục Xã Đoài.

***

Diễn văn chào mừng Đức Tổng giám mục Leopoldo Girelli
của Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp
tại nhà thờ giáo xứ Thanh Dạ, hạt Thuận Nghĩa, giáo phận Vinh ngày 3 tháng 12 năm 2011

Trọng kính Đức Tổng giám mục Leopoldo Girelli,

Thật là một niềm vui lớn lao cho giáo phận Vinh chúng con được tiếp đón vị Đại diện của Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI tại Việt Nam. Sự hiện diện của Đức Tổng tại giáo xứ Thanh Dạ này biểu hiện sự hiện diện của Đức Thánh Cha, với sự quan tâm và tấm lòng yêu thương của người Cha chung đối với tất cả các tín hữu, có mặt cũng như vắng mặt, ở xa cũng như ở gần, ở trong cũng như ngoài nước, thuộc giáo phận Vinh. Thay lời cho gần nửa triệu tín hữu trong giáo phận Vinh, chúng con nồng nhiệt đón chào Đức Tổng - Đại diện Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI, Đại diện Toà Thánh tại Việt Nam - đã đến với giáo phận Vinh.

Chuyến viếng thăm mục vụ này mang một ý nghĩa đặc biệt khi Dân Chúa bước vào Mùa Vọng - mùa trông đợi Chúa đến, giữa bối cảnh Giáo Hội Việt Nam và giáo phận Vinh chúng con đang bước vào một giai đoạn mới trong sứ vụ loan báo Tin Mừng. Một sự trùng hợp đầy ý nghĩa nữa: Hôm nay là lễ kính thánh Phanxicô Xaviê - một nhà truyền giáo vĩ đại, luôn thao thức tìm mọi cách để đem Tin Mừng cứu độ cho lục địa Á Châu mênh mông này. Trong bối cảnh đó, chúng con tin tưởng rằng cuộc gặp gỡ này vừa củng cố đức tin, thắt chặt tình hiệp thông, vừa mở ra nhiều niềm hy vọng mới cho giáo phận Vinh.

Kính thưa Đức Tổng,

Ánh sáng Tin Mừng đã đến vùng đất này lần đầu tiên vào tháng 3 năm 1629, nhờ hai vị thừa sai Dòng Tên, linh mục Pedro Marquez và Alexandre de Rhodes, trên đường vào Quảng Bình khi bị trục xuất sang Macao. Bất chấp những khó khăn về mọi mặt và con số thừa sai quá ít ỏi, nhưng nhờ Ơn Trên, hạt giống Tin Mừng đã được gieo xuống vùng đất thân thương này vẫn tiếp tục lớn mạnh một cách lạ thường.

Ngày 27-3-1846, với sắc chỉ “Ex Debitu Pastoralis”, Đức Thánh Cha Gregorius XVI đã quyết định thành lập giáo phận Nam Đàng Ngoài, tức giáo phận Vinh, sau hơn hai thế kỷ đón nhận Tin Mừng. Đức cha Jean Denis Gauthier (Ngô Gia Hậu), một giám mục trẻ, rất hăng say và năng động được bổ nhiệm làm Đại diện Tông Tòa tiên khởi. Giáo phận Vinh lúc đó chỉ có 5 thừa sai Pháp, khoảng 30 linh mục Việt Nam và 64.000 giáo dân.

Kể từ thời khắc lịch sử ấy, hành trình Đức Tin của cộng đồng Dân Chúa trên mảnh đất này luôn luôn phải bước đi trong sóng gió, bão táp của bách hại đạo, những biến thiên thời cuộc cùng với thiên tai lụt lội hầu như thường xuyên. Kể từ sắc chỉ cấm đạo của vua Minh Mạng, vua Thiệu Trị, vua Tự Đức cho đến các cuộc đàn áp của phong trào Văn Thân, giáo phận Vinh đã là vùng đất gánh chịu nhiều tổn thất về nhân mạng và tài sản nhất. Trong suốt hai cuộc chiến tranh, vùng đất này hoàn toàn bị cô lập và trở thành bãi chiến trường khổng lồ. Tài sản và cơ sở hầu như chẳng còn gì, nhưng trầm trọng hơn vẫn là những mất mát về nhân sự.

Bất chấp những thiên tai và nhân tai dồn dập ấy, giáo phận Vinh vẫn đứng vững và tiếp tục phát triển. Chỉ trong một thời gian ngắn, từ đống tro tàn và đổ nát, các thánh đường và cơ sở tiếp tục được xây dựng. Con số linh mục, chủng sinh và tu sĩ nam nữ ngày một tăng cao. Có thể coi đây là một trang sử được viết bằng mồ hôi, nước mắt, thấm đẫm máu xương của biết bao nhiêu người con anh dũng của giáo phận.

Ngày nay, giáo phận Vinh đã nhận thêm một phần đất của giáo phận Huế ngày xưa và trải rộng trên địa bàn ba tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình gồm 20 giáo hạt, 182 giáo xứ, hơn 750 ngôi nhà thờ lớn nhỏ và gần 500.000 giáo dân, với 2 giám mục, 205 linh mục triều cũng như dòng đang sống và cộng tác trong công cuộc loan báo Tin Mừng.

Giáo phận Vinh tuy nghèo của, nhưng rất dồi dào về ơn gọi. Hiện nay, tại giáo phận chúng con có khoảng 1.890 nam nữ tu sĩ trực thuộc các Hội Dòng Mến Thánh Giá, Dòng Thừa Sai Bác Ái, Dòng Jeanne Antide Thouret, Dòng Phaolô, Dòng Con Đức Mẹ Phù Hộ, Nữ Tử Bác Ái, Con Đức Mẹ Vô Nhiễm, Ngôi Lời, Lời Chúa, Phan Sinh, Đa Minh, Don Bosco, Thừa sai Vinh Sơn... Về phía chủng sinh, hiện có 61 tiền chủng sinh và 126 đại chủng sinh thuộc Đại chủng viện Vinh Thanh. Ngoài ra, còn có hàng ngàn tu sĩ và chủng sinh gốc Vinh đang tu học tại nhiều chủng viện và học viện ở trong cũng như ngoài nước.

Nét đặc trưng của người giáo dân Vinh là rất trung thành với Thiên Chúa, hết lòng yêu mến Giáo Hội, gắn bó với các linh mục, tu sĩ và đóng góp nhiều cho công tác xây dựng cơ sở của Giáo Hội. Họ luôn kiên cường bảo vệ niềm tin, hăng say tham dự thánh lễ, các tuần đại phúc, chầu lượt, riêng năng đến nhà thờ đọc kinh cầu nguyện… Tại các giáo xứ, nhiều phong trào và hội đoàn phát triển mạnh, góp phần vào việc thăng tiến đời sống đạo đức cũng như xã hội của người Kitô hữu trong thế giới hôm nay.

Bên cạnh những dấu chỉ của niềm vui và hy vọng đó, giáo phận Vinh cũng đang đối diện với những khó khăn và thách đố lớn lao: Đời sống kinh tế của đại đa số giáo dân không ổn định; nhiều người không có việc làm; giới trẻ phải bỏ giáo xứ đi vào thành phố hoặc ra nước ngoài để mưu sinh. Bên cạnh đó, chủ nghĩa vô thần, duy vật, lối sống thực dụng, hưởng thụ, chụp giật... đã ảnh hưởng tiêu cực trên nếp sống và lối nghĩ của người giáo dân hôm nay. Trong bối cảnh đó, tìm một hành trình đúng đắn, ít sóng gió và phù hợp với Tin Mừng là một điều không hề dễ dàng.

Tiếp nối truyền thống hào hùng của cha ông, bất chấp mọi khó khăn và nghịch cảnh, giáo dân Vinh vẫn nhất quyết trung thành với giáo huấn của Công Đồng Vatican II và đường hướng mục vụ mà Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã đề nghị với Hội đồng Giám mục Việt Nam trong lần viếng thăm Ad Limina 2009. Chúng con đang cố gắng xây dựng một cộng đoàn hiệp nhất, phát triển và hăng say loan báo Tin Mừng. Công tác trước mắt là giáo dục Đức Tin cho Dân Chúa, đào tạo linh mục - tu sĩ, thăng tiến cuộc sống tôn giáo và nhân bản… để Tin Mừng chiếu sáng mọi lãnh vực của cuộc sống.

Kính thưa Đức Tổng,

Chiều hôm nay, tại ngôi thánh đường của giáo xứ Thanh Dạ này, một giáo xứ đông giáo dân nhất của giáo phận chúng con, Đức Tổng bắt đầu chuyến viếng thăm cuối cùng trong 26 giáo phận tại Việt Nam. Khoảng cách thể lý giữa Vatican, giữa Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI khả kính với giáo phận Vinh, đang được rút ngắn và hiện tại hóa hơn bao giờ hết.

Chúc mừng Đức Tổng đến với dải đất miền Trung gió Lào, cát trắng và lụt lội này, nhưng cũng là vùng đất của thi ca và địa linh nhân kiệt, với những con người kiên trung, hiếu hoà, thuỷ chung và thân thiện. Chúc Đức Tổng trong mấy ngày ngắn ngủi dừng chân tại nơi đây, tuy đầy bận rộn, nhưng cũng sẽ tìm gặp nhiều niềm vui và kỷ niệm đẹp về giáo phận Vinh.

Dám xin Đức Tổng chuyển tới Đức Thánh Cha lòng biết ơn, yêu mến, trung thành và hiếu thảo của đại gia đình giáo phận Vinh chúng con.
Toàn thể giáo phận Vinh xin trân trọng chào mừng Đức Tổng!

+ Phaolô Nguyễn Thái Hợp OP.
Giám mục Giáo phận Vinh